ΝΕΟΠΛΑΣΙΕΣ ΜΑΣΤΩΝ ΣΤΟ ΣΚΥΛΟ ΚΑΙ ΤΗ ΓΑΤΑ

ΓΕΝΙΚΑ

 Οι νεοπλασίες των μαστών είναι σπάνιες στους αρσενικούς σκύλους, αλλά ο πιο συχνός όγκος στους θηλυκούς σκύλους. Είναι λιγότερο συχνές στις γάτες, αλλά παρόλα αυτά αποτελούν το 33% των όγκων που παρατηρούνται σε αυτές.

 Στους σκύλους το 35-50% των όγκων αυτών είναι κακοήθεις, ενώ στις γάτες το ποσοστό αυτό αυξάνεται στο 90%. Οι κακοήθεις νεοπλασίες των μαστών διασπείρονται (μεταστάσεις) μέσω της κυκλοφορίας της λέμφου και του αίματος στους γειτονικούς λεμφαδένες και στους πνεύμονες. Λιγότερα συχνά δίνουν μεταστάσεις στα επινεφρίδια, στους νεφρούς, την καρδιά, το ήπαρ, τα οστά, τον εγκέφαλο και το δέρμα.

 Η αιτία εμφάνισης νεοπλασιών στους μαστούς είναι άγνωστη. Παρόλα αυτά, επειδή αρκετοί από τους όγκους αυτούς είναι ορμονοεξαρτώμενοι, η εμφάνισή τους μπορεί να προληφθεί με την διενέργεια ωοθηκυστερεκτομής (στείρωση), πριν την ηλικία του 1 έτους.

 Στατιστικά, το ποσοστό εμφάνισης νεοπλασιών στους μαστούς, στους θυληκούς σκύλους που στειρώνονται πριν την εμφάνιση του 1ου οίστρου είναι 0,05%. Το ποσοστό αυτό αυξάνεται στο 8% μετά τον 1ο οίστρο και στο 26% μετά τον 2ο οίστρο. Από τον 3ο οίστρο και μετά δεν υπάρχει καμιά στατιστική διαφορά.

 Τα αντίστοιχα ποσοστά στις θηλυκές γάτες είναι 9% αν η ωοθηκυστερεκτομή γίνει πριν την ηλικία των 6 μηνών και 14% μεταξύ 6-12 μηνών.

Προσοχή:

1. Οι περισσότεροι όγκοι των μαστών προλαμβάνονται με τη διενέργεια ωοθηκυστερεκτομής πριν το 1ο έτος.

2. Οι όγκοι των μαστών στους αρσενικούς σκύλους είναι σπάνιοι, αλλά αν εμφανιστούν συμπεριφέρονται όπως στους θηλυκούς σκύλους.

3. Όλοι οι όγκοι πρέπει να αντιμετωπίζονται με την πρώτη εμφάνιση.

4. Οι όγκοι των μαστών στους σκύλους μπορεί να είναι κακοήθεις ή καλοήθεις. Στις γάτες το 90% είναι κακοήθεις.

5. Η εξέλιξη των περιστατικών είναι συνάρτηση του ιστολογικού τύπου των νεοπλασιών. Το γεγονός αυτό καθιστά απαραίτητη την ιστολογική εξέταση των όγκων που αφαιρούνται (βιοψία), για την επιλογή της περαιτέρω θεραπευτικής αγωγής και τον καθορισμό της πρόγνωσης.

6. Κάθε μάζα που διαπιστώνεται στους μαστούς, μπορεί να είναι διαφορετικού ιστολογικού τύπου. Για το λόγο αυτό πρέπει να αφαιρούνται χειρουργικά όλες.

7. Η χειρουργική επέμβαση που προτείνει ο χειρουργός - κτηνίατρος, είναι συνάρτηση του μεγέθους των όγκων, όπως επίσης και της εντόπισης τους στους μαστούς.

8. Δεν συστήνεται χειρουργική επέμβαση στην περίπτωση φλεγμονώδους καρκινώματος μαστών, λόγω της δυσμενούς πρόγνωσης αυτού του τύπου νεοπλασίας.

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ

 Προσβάλλονται συνήθως σκύλοι και γάτες μέσης ή μεγάλης ηλικίας. Πολύ σπάνια προσβάλλονται νεαρά ζώα. Το ποσοστό εμφάνισης της νόσου αυξάνει σημαντικά από την ηλικία των 6 ετών. Ο μέσος όρος εμφάνισής τους κυμαίνεται μεταξύ 10-11 ετών στο σκύλο και 8-12 ετών στη γάτα.

 Αρκετοί από τους όγκους αυτούς ανακαλύπτονται από τον κτηνίατρο κατά την κλινική εξέταση που υποβάλλει τα ζώα κατά τον ετήσιο εμβολιασμό ή τυχαία κατά την εξέταση για κάποιο άλλο πρόβλημα. Το μέγεθός τους είναι δυνατό να ποικίλλει από πολύ μικρό (διάμετρος 2-3 χιλιοστά) έως πολύ μεγάλο (διάμετρος 8-10 εκατοστά)!!!

 Σε προχωρημένα στάδια της νόσου είναι δυνατό τα ασθενή ζώα να προσκομιστούν λόγω δύσπνοιας ή χωλότητας, εξαιτίας μεταστάσεων των όγκων στους πνεύμονες ή στα οστά αντίστοιχα.

 Η διάγνωση ολοκληρώνεται με τη διενέργεια εργαστηριακού και απεικονιστικού ελέγχου.

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ

 Ο αιματολογικός και βιοχημικός έλεγχος, όπως επίσης η ανάλυση ούρων, καθορίζουν τη γενική κατάσταση του ασθενούς ζώου και είναι δυνατό να αποκαλύψουν, άλλα συνυπάρχοντα γηριατρικά προβλήματα ή παρανεοπλασματικά σύνδρομα, τα οποία μπορεί να επηρεάσουν την εξέλιξη του περιστατικού.

ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ

 Είναι απαραίτητη η ακτινολογική διερεύνηση του θώρακα (λήψη τριών ακτινογραφημάτων), για τον έλεγχο ύπαρξης μεταστάσεων στους πνεύμονες, ενώ είναι πιθανή και η λήψη ακτινογραφήματος κοιλίας (απεικόνιση διογκωμένων λεμφαδένων).

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

 Η χειρουργική επέμβαση (μαστεκτομή) αποτελεί την μέθοδο εκλογής για την αντιμετώπιση των νεοπλασιών στους μαστούς. Μοναδική εξαίρεση στον κανόνα, αποτελεί το φλεγμονώδες καρκίνωμα.

 Από την πλευρά του χειρουργού - κτηνιάτρου, η "σχεδίαση" της χειρουργικής επέμβασης, είναι συνάρτηση του μεγέθους των όγκων, όπως επίσης και της εντόπισης τους στους μαστούς και είναι δυνατό να περιλαμβάνει μερική μαστεκτομή, ολική ετερόπλευρη μαστεκτομή ή/και ολική αμφοτερόπλευρη μαστεκτομή.

 Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι επειδή τα δερματικά ελλείματα που δημιουργούνται από την μαστεκτομή, μπορεί να είναι μεγάλα σε αρκετές περιπτώσεις, είναι δυνατό να απαιτηθεί η δημιουργία κρημνών δέρματος για την επιτυχή τελική σύγκλειση του χειρουργικού τραύματος.

 Σε κάθε περίπτωση θα ενημερωθείτε για την επέμβαση που επιλέγεται και θα σας εξηγηθεί ο λόγος που αποτελεί την ενδεδειγμένη λύση για το κατοικίδιό σας.

ΜΕΤΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

 Συνήθως χορηγούνται αντιβιοτικά και αναλγητικά φάρμακα για λίγες ημέρες, ενώ ενδέχεται να απαιτηθεί επίδεση του χειρουργικού τραύματος. Αν τοποθετηθεί παροχέτευση, για την απομάκρυνση των υγρών του χειρουργικού τραύματος, αυτή συνήθως αφαιρείται μετά από 3-5 ημέρες. Η αφαίρεση των ραμμάτων γίνεται περίπου μετά από 10-12 ημέρες.

 Σε ασθενείς που διαγνώστηκαν κακοήθεις όγκοι, συστήνεται επανεξέταση για τυχόν υποτροπή τους ή για έλεγχο ύπαρξης μεταστάσεων κάθε 3-4 μήνες.

ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ

 Είναι δυνατό να περιλαμβάνουν πόνο, φλεγμονή, αιμορραγία, σχηματισμό υγρώματος, λοίμωξη, ισχαιμική νέκρωση, αυτοτραυματισμό, οίδημα οπισθίου άκρου η/και υποτροπή του όγκου.

 Στους σκύλους η τοπική υποτροπή, είναι δυνατό να συμβεί εντός 2 ετών από την χειρουργική επέμβαση και ποικίλει σε ποσοστό εμφάνισης μεταξύ 20% και 73%.

ΠΡΟΓΝΩΣΗ

 Σημαντικοί προγνωστικοί παράγοντες στο σκύλο αποτελούν κυρίως ο ιστολογικός τύπος του όγκου, η επιθετικότητά του, το μέγεθός του, η μετάστασή του ή όχι στους επιχώριους λεμφαδένες και η παρουσία έλκους στην επιφάνειά του (εξέλκωση). Αντίστοιχοι παράγοντες στη γάτα, είναι το μέγεθος του όγκου, ο ιστολογικός του τύπος και η ευρύτητα της χειρουργικής επέμβασης.

 Στους σκύλους με καλοήθεις όγκους η πρόγνωση είναι καλή μετά από χειρουργική επέμβαση, ενώ στους κακοήθεις όγκους ποικίλλει, κυμαινόμενη όμως χρονικά μεταξύ 4-6 μηνών (αν υπάρχουν μεταστάσεις) έως και 2 έτη (αν δεν υπάρχουν μεταστάσεις).

 Αντίστοιχα στις γάτες η μέση επιβίωση μετά από χειρουργική επέμβαση κυμαίνεται μεταξύ 6 μηνών και 3 ετών.

 Η παρουσία πολλαπλών όγκων, διαφορετικού ιστολογικού τύπου, δεν επηρεάζει την πρόγνωση στους σκύλους, ενώ στις γάτες γενικά επιβαρύνει την πρόγνωση, μειώνοντας το χρόνο της μέσης επιβίωσης.

ΠΡΟΛΗΨΗ

 Παγκοσμίως, για την πρόληψη της εμφάνισης νεοπλασιών στους μαστούς, προτείνεται για τους σκύλους η διενέργεια ωοθυκυστερεκτομής πριν την ηλικία του 1 έτους, ενώ για τις γάτες πριν την ηλικία των 6 μηνών.