Η ΠΥΟΜΗΤΡΑ ΣΤΟ ΣΚΥΛΟ ΚΑΙ ΤΗ ΓΑΤΑ

Γενικά

 Αποτελεί μια νοσολογική κατάσταση η οποία είναι δυνατό να απειλήσει τη ζωή της σκύλας ή της γάτας, αν δεν διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί έγκαιρα. Πρόκειται για συσσώρευση πύου ή πυώδους υλικού εντός της μήτρας. Συχνά αναφέρεται και ως «κυστική υπερπλασία του ενδομητρίου», λόγω των ιστολογικών αλλοιώσεων που παρατηρούνται σε αυτό.

 Εμφανίζεται κλινικά με δύο μορφές, την «ανοιχτή πυομήτρα» (ο τράχηλος της μήτρας επιτρέπει την έξοδο του περιεχομένου της) και την «κλειστή πυομήτρα» (ο τράχηλος της μήτρας δεν επιτρέπει την έξοδο του περιεχομένου της), με τη δεύτερη να αποτελεί μεγαλύτερο κίνδυνο για τη ζωή του πάσχοντος ζώου.

 Πέραν της συλλογής πυώδους υλικού έντός της μήτρας, είναι δυνατόν να παρατηρηθούν και άλλες συλλογές, στείρων υγρών, οι οποίες περιγράφονται ως υδρομήτρα (υδαρείς εκκρίσεις), βλεννομήτρα (βλεννώδεις εκκρίσεις) ή αιμομήτρα (αιματηρές εκκρίσεις).

Ποια είναι τα αίτια που προκαλούν την εμφάνισή της ;

 Οφείλεται στην επίδραση μιας ορμόνης, της προγεστερόνης, στη μήτρα. Αποτέλεσμα της δράσης της ορμόνης αυτής, είναι η κυστική υπερπλασία των αδένων του ενδομητρίου και η συσσώρευση υγρών, αρχικά στους αδένες και ακολούθως στον αυλό της μήτρας. Αυτό επιτρέπει στα υπάρχοντα εντός της μήτρας βακτήρια να προκαλέσουν την πυομήτρα. Ως αποτέλεσμα αυτού η μήτρα διογκώνεται και σε κάποιες περιπτώσεις με ορατό συνεπακόλουθο, τη διόγκωση της κοιλιακής κοιλότητας του ζώου.

 Η υποβολή των θηλυκών σκύλων και γατών σε θεραπεία με οιστρογόνα για την αναβολή του οίστρου, αυξάνει τις πιθανότητες πρόκλησης πυομήτρας. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι πιθανότητες μιας σκύλας, μη στειρωμένης, να εμφανίσει πυομήτρα πριν την ηλικία των 10 ετών κυμαίνεται μεταξύ 23 – 25 %.

Ποια είναι η ηλικία εμφάνισης της ;

 Παρατηρείται συχνότερα σε μη στειρωμένες σκύλες και με μικρότερη συχνότητα σε γάτες. Η ηλικία εμφάνισης είναι κυρίως μεταξύ 6 – 11 ετών, αλλά μπορεί να παρατηρηθεί και σε μικρότερης ηλικίας ζώα (ακόμα και σε ηλικία 1 έτους). Σκύλες που δεν έχουν γεννήσει, εμφανίζουν μεγαλύτερες πιθανότητες εμφάνισης πυομήτρας από σκύλες που έχουν γεννήσει μια ή περισσότερες φορές.

Πότε και Πως εμφανίζεται και ποια τα κυριότερα συμπτώματα της ;

Εμφανίζεται :

Μερικές εβδομάδες μετά το τέλος του φυσιολογικού οίστρου (περίπου 1 – 4 εβδομάδες στη γάτα και 4 – 8 εβδομάδες στη σκύλα) ή

Μετά από χορήγηση:

Προγεσταγόνων (συνήθως για την διακοπή ανεπιθύμητης κύησης) ή

Οιστρογόνων, για την αναβολή του οίστρου.

 Τα πάσχοντα ζώα εμφανίζουν γενικά συμπτώματα (ανορεξία ή μειωμένη όρεξη, κατάπτωση), πιθανόν έχουν πυώδες ή αιμορραγικό έκκριμα από τον κόλπο (περίπτωση ανοιχτής πυομήτρας), διάταση της κοιλιακής κοιλότητας, εμφανίζουν εμέτους, διάρροια και σε χρόνια περιστατικά απώλεια βάρους. Στις κλειστές πυομήτρες η διάταση της κοιλιακής κοιλότητας είναι ιδιαίτερα έντονη. Συχνά τα ζώα παρουσιάζουν πολυουρία, πολυδιψία οι οποίες αν δεν ελεγχθούν, οδηγούν σε αφυδάτωση, ενώ σε πιο προχωρημένα και βαριά περιστατικά διαπιστώνεται υποθερμία ή ακόμη και shock.

Πως γίνεται η διάγνωση ;

1. Με τη λήψη λεπτομερούς ιστορικού.

2. Με τη διενέργεια πλήρους κλινικής εξέτασης.

3. Με απεικονιστικό έλεγχο (ακτινογραφία κοιλιακής κοιλότητας, υπερηχοτομογράφημα κοιλίας).

4. Με εξετάσεις αίματος (τα αποτελέσματα ποικίλουν, ανάλογα με τη σοβαρότητα και τη χρονιότητα του περιστατικού. Πιθανό να διαπιστωθούν λευκοτυττάρωση, υπογλυκαιμία, νεφρική, ηπατική, καρδιακή δυσλειτουργία ή/και διαταραχές πηκτικότητας).

Ποια είναι η θεραπευτική αντιμετώπιση ;

 Η ενδεδειγμένη θεραπευτική αντιμετώπιση είναι χειρουργική. Επιλεγμένα όμως περιστατικά και για πολύ συγκεκριμένους λόγους, είναι δυνατό να αντιμετωπιστούν συντηρητικά. Ειδικότερα η θεραπευτική αντιμετώπιση μπορεί να είναι :

Α. Συντηρητική, σε ελάχιστες περιπτώσεις και σε επιλεγμένα περιστατικά (όπως ζώα ιδιαίτερα επιβαρυμένα, τα οποία πιθανά να μην άντεχαν μία χειρουργική επέμβαση ή σε ζώα τα οποία χρησιμοποιούνται για αναπαραγωγή).

Β. Χειρουργική, στην μεγάλη πλειοψηφία των περιστατικών, μιας και αποτελεί την θεραπευτική αντιμετώπιση εκλογής. Διενεργείται αφαίρεση της μήτρας και των ωοθηκών του πάσχοντος ζώου.

 Σε κάθε περίπτωση ο κτηνίατρος οφείλει να ενημερώσει τον ιδιοκτήτη του πάσχοντος ζώου για τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της κάθε επιλογής και να αναλύσει τους πιθανούς κινδύνους.

Ποια είναι η πρόγνωση ;

 Πολύ καλή έως άριστη, στο μεγαλύτερο ποσοστό των περιστατικών, εάν και εφόσον διαγνωστούν έγκαιρα και αντιμετωπιστούν άμεσα (και ιδιαίτερα εάν αντιμετωπιστούν χειρουργικά).